Ο Δεκατρής

Ήταν ένας πατέρας, λέει, και μια μάνα, κι είχανε κάνει δώδεκα παιδιά. Δώδεκα είχαν κάνει, υπάρχουνε και τώρα που κάνουνε. Και το τελευταίο που κάνανε δεν είχανε

όνομα να το βγάλουνε και το βγάλανε Δεκατρή. Το όνομά του ήταν Δεκατρής.

Ύστερα, λέει, αυτό, ήταν πολύ έξυπνο το παιδί. Ας πούμε, έκανε τα πάντα, τις δουλειές, όλα, όλα, όλα. Πόσες κατεργαριές είχε κάνει, λέει! Ύστερα, λέει, πήγαινε στο δράκο, ήταν ένας δράκος, λέει, και πήγαινε να τονε κλέψει το δράκο κι ο δράκος είχε ένα άλογο με άμαξα. Το άλογο ήταν από κάτω. Πήγαινε λέει να του το πάρει ο Δεκατρής. Το άλογο φώναζε «αφεντικό με παίρνουνε, αφεντικό με παίρνουνε». Αυτός ήταν μικρός και κρυβόταν μέσα στο άχερο. Κατέβηκε, ξανακατέβηκε ο δράκος, δεν τον έβλεπε. Το περιλαβαίνει το άλογο στο ξύλο γιατί φώναζε, «αφεντικό, με παίρνουνε». Ύστερα το άλογο δεν ξαναφώναξε. Το παίρνει ύστερα αυτός ο Δεκατρής και το πάει στον πατέρα του.

Το πήγε στον πατέρα του, λέει, το άλογο. Ύστερα στο τέλος-τέλος, ο δράκος τον είχε φοβηθεί το Δεκατρή γιατί έκανε πολλά πράγματα και τον είχε για μεγάλο. Λέει αυτός μπορεί να μας φέρει και τον δράκο ζωντανόνε εδώ.

Παίρνει μια μέρα ο Δεκατρής τη χρυσή άμαξα που είχε ο δράκος. Πάει εκεί, λέει, και παίρνει ένα κασόνι μεγάλο. Και πάει εκεί στο δράκο και παίρνει ένα σκεπάρνι. Λέει στο δράκο, «κοίτα», λέει, «κοίτα θα έρθει ο Δεκατρής. Να σε βάλω μέσα στο κασόνι εσένα, κι ύστερα, την ώρα που θα έρθει ο Δεκατρής, να δώσεις μια σπρωξιά και να σηκωθείς να τονε φας το Δεκατρή γιατί είναι πολύ πονηρός», λέει.

Πήγε λέει, βάζει τον δράκο μέσα, αρχίζει, λέει, και τον κάρφωνε ο Δεκατρής τον δράκο. Λέει (ο δράκος), «ρε κιαρατά, γιατί με καρφώνεις;». «Εγώ είμαι ο Δεκατρής» λέει. Τον βγάζει όξω (το δράκο), τον βάζει στη χρυσή άμαξα και τον πήγε εκεί που είχαν πει.

Διήγηση: Μαρία Ντούρμα-Μητάκη  

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
Ο Δεκατρής – Ο Έξυπνος Ήρωας

Το παραμύθι αυτό αποτελεί ένα απόσπασμα από όλα τα κατορθώματα του θρυλικού Δεκατρή.

Ο Δεκατρής λεγόταν είτε ως ένα μεγάλο παραμύθι, είτε σε μικρές αυτόνομες συνέχειες, στις οποίες ο μικρούλης ήρωας καταφέρνει να ξεγελάσει κάποιον μεγάλο και δυνατό αντίπαλο. Οι ιστορίες του θυμίζουν τον Κοντορεβιθούλη και τον Παπουτσωμένο Γάτο. Ο κεντρικός ήρωας εδώ, δεν είναι γενναίος ή δυνατός. Αντίθετα είναι μικροκαμωμένος και ασήμαντος – τόσο ασήμαντος που δεν έχει καν ένα κανονικό όνομα. Το δυνατό του σημείο είναι η εξυπνάδα και η τόλμη. Προφανώς, σε μία κοινωνία στην οποία η δύναμη ήταν απαραίτητη για τις δουλειές, ένας μικρόσωμος άντρας ήταν πολύ εύκολο να βρεθεί στο περιθώριο. Επομένως, ο Δεκατρής ήταν η ηρωική μορφή που αποδείκνυε ότι υπάρχουν αρετές που μετράνε περισσότερο απ’ τη δύναμη. Μάλιστα, το μικρό του μέγεθος είναι σύμμαχος στις κατεργαριές, καθώς του επιτρέπει να τρυπώνει και να κρύβεται από την απειλητική, ανδροπρεπή φιγούρα του μεγαλόσωμου δράκου. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο δράκος δεν είναι η ιπτάμενη δεινοσαυροειδής φιγούρα που έχει επικρατήσει να θεωρείται σήμερα. Στην πραγματικότητα, όταν λέγονταν ακόμα για διασκέδαση αυτά τα παραμύθια στη Στενή, οι παραμυθάδες δεν ήξεραν καν γι’ αυτό το είδος δράκου. Ο δράκος εδώ είναι ένα είδος ανθρωπόμορφου γίγαντα, που μερικές φορές έχει μαγικές ικανότητες, βγάζει φωτιά απ’ το στόμα και είναι λάτρης του ανθρώπινου κρέατος.

Πολλές φορές σε παραμύθια, τον συναντάμε να απαγγέλει την αγαπημένη του φράση:

«Μμμμ! Ανθρώπινο κρέας μου μυρίζει!» Η υπόσταση του δράκου εδώ είναι πρωτόγονη, και εμπνέει ένα συναίσθημα αρχέγονου τρόμου, εφ’ όσον υπάρχει η υπόνοια κανιβαλισμού στο πρόσωπό του. Στα παραμύθια συνήθως δεν τον βλέπουμε εν δράσει. Όμως η ικανότητά του να μυρίζει το ανθρώπινο κρέας, καθιστά το δράκο ον του ζωικού βασιλείου και τοποθετεί τον άνθρωπο σε χαμηλότερα στάδια της τροφικής αλυσίδας. Και τα δύο μειώνουν την εξυψωμένη, ευφυή φύση του ανθρώπου.

Ο δράκος είναι το αρσενικό που χρησιμοποιεί τη δύναμή του ως μέσο τρομοκρατίας για τους πιο αδύναμους. Είναι λαίμαργος, άπληστος, απολίτιστος και αντιπροσωπεύει

τα ζωώδη ένστικτα. Είναι ενδιαφέρον ότι σε πολλές μυθολογίες, οι γίγαντες πρεσβεύουν τις πρωτόγονες δυνάμεις του χάους και της στειρότητας . Τη χειραγώγηση του ανθρώπου από τις δυνάμεις του χάους έρχεται να σταματήσει ο πολιτισμένος, τετραπέρατος Δεκατρής, που χρησιμοποιεί την ευφυΐα ενάντια στα πρωτόγονα ένστικτα και τα καταφέρνει πάντα να μας βγάζει ασπροπρόσωπους.

Γεωργία Καρδιόλακα