Αυτοκίνητα

Τα αυτοκίνητα μπήκαν στη ζωή μας μετά το 1927 που συνδέθηκε η Στενή με τη Χαλκίδα, μέσω Γιδών Πολυτήρας κλπ.

Το πρώτο αυτοκίνητο που εμφανίστηκε στη Στενή ήταν την 1η Σεπτεμβρίου 1927, την ημέρα που τελείται η εμποροπανήγυρη στην Κάτω Στενή και το οδηγούσε ο Ηλίας Κατσής, που καταγόταν από τις Στρόπωνες και διέμενε στη Χαλκίδα.

Οι εργασίες συνεχίστηκαν για όλο το μήνα Σεπτέμβριο για να τελειοποιηθεί ο δρόμος προς την Άνω Στενή και στο τέλος του μήνα κατέφτασε από τη Χαλκίδα, το αυτοκίνητο του Βασίλη Φλώρου από τη Μακρυκάπα, στην Άνω Στενή, στη θέση «Βρυσίτσα», που είναι στην είσοδο του χωριού. Οι κάτοικοι έτρεξαν και βοηθούντες τον οδηγό το ανέβασαν μέχρι την πλατεία και το «ασήμωσαν» όλοι οι παρευρισκόμενοι. Έστησαν μάλιστα και χορό.

Το αυτοκίνητο του
Χαράλαμπου Κυράνα,
που μετάφερε εμπορεύματα
και επιβάτες.

Αυτοκίνητο φορτηγό για μεταφορές, αφού έγινε ο δρόμος για Χαλκίδα είχε ο Χαράλαμπος Κυράνας, για μεταφορά εμπορευμάτων και επιβατών, Αυτοκίνητα επίσης διέθεταν για λίγο χρονικό διάστημα και οι Ιωάννης Καλαμάρας με τον Ταξιάρχη Γιαλό, συνεταιρικά, καθώς και ο Ευάγγελος Λέων, Επίσης ο Νικόλαος Τσουτσαίος, συνεταιρικό με ομάδα Στενιωτών. Η συγκοινωνία τότε με την Χαλκίδα, γινόταν μέσω Βούνων, Γιδών, Πολυτήρας και Πέι.

Μετά τον πόλεμο, περίπου 1947-48 αυτοκίνητο είχε ο Ιωάννης Κυράνας (Χαραλαμάκης). Την ίδια εποχή είχε αυτοκίνητο και ο Χαράλαμπος (Μπάμπης) Κυράνας, που μετέφερε κυρίως επιβάτες, μέχρι το 1954 και μετά είχε αγοραίο ταξί. Επίσης ο Αναστάσιος Κρητικός.

Σε κάθε φορτηγό υπήρχε συνήθως, εκτός από τον οδηγό, και ένας βοηθός. Έπρεπε να έχει δυο χρόνια υπηρεσία, ώστε να αρχίσει να κάνει μαθήματα οδήγησης. Ο ρόλος του βοηθού ήταν πολύ σημαντικός. Βλέπετε, όλα τα αυτοκίνητα τότε είχαν μανιβέλα, ακόμα και όσα είχαν μίζα, γιατί οι μπαταρίες, εκείνη την εποχή, άδειαζαν γρήγορα. Ο βοηθός γυρνούσε τη μανιβέλα, ο οδηγός τραβούσε το τσοκ και πατούσε το γκάζι, ώστε να  πάρει το αυτοκίνητο μπροστά. Ήθελε προσοχή το γύρισμα της μανιβέλας, γιατί αν τη γύριζες ανάποδα, μπορούσαν να σου σπάσουν τα χέρια, αφού ο κινητήρας έπαιρνε ανάποδες στροφές. Συνήθως, ο βοηθός "την έβγαζε" στην καρότσα του φορτηγού, ή στο «φτερό», πάντα σε ετοιμότητα. Στις ανηφόρες, όταν δυσκολευόταν το αυτοκίνητο, ο βοηθός πηδούσε έξω και έβαζε  τάκους στους τροχούς, να μη κυλήσει πίσω το αυτοκίνητο. Το ίδιο και στις κατηφόρες, όταν ζεσταίνονταν τα φρένα, πήδαγε από την καρότσα ο βοηθός και έβαζε τους τάκους στους πίσω τροχούς. Στις ανηφόρες, μόλις το αυτοκίνητο κατάφερνε να ξεκινήσει ξανά, ο βοηθός τραβούσε τον τάκο και έτρεχε να μπει, να πηδήσει, στην καρότσα.

Χαρακτηριστικά είναι και τα ονόματα που έδιναν οι κάτοικοι στα αυτοκίνητα, ανάλογα με το σχήμα τους το χρώμα τους το πόσο μπορούσαν να τρέξουν, αν μπορούσαν να ανέβουν εύκολα τις ανηφόρες κλπ. Μερικά χαρακτηριστικά ονόματα ήταν: Χατζηνταούτης, Καρνάβαλος, Αράπης, Γοργόνα, Κανάρης, Παπανικολής, Περσεφόνη κ.α.

Μεταγενέστερα φορτηγά αυτοκίνητα είχαν οι Γρηγόριος Κρητικός, Ιωάννης Κρητικός (Γιαννάρας), Ιωάννης (Γιαννάκης) Κυράνας και ο Μιχάλης Γιαλός με τον Δημήτριο Ντούρμα (Μαντά) Αργότερα, αποσύρθηκε ο Μιχάλης Γιαλός και το αυτοκίνητο έμεινε στον Δημήτρη Ντούρμα.

Γιάννης Γιαννούκος