Νεροκράτες στη Στενή

Ο Νεροκράτης ήταν μια εποχιακή απασχόληση, που διαρκούσε, από την εποχή που φύτευαν τα περιβόλια και όσο διάστημα χρειαζόντουσαν πότισμα.

Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν παροχές νερού ούτε στα σπίτια, πόσο μάλλον στα περιβόλια και έτσι το πότισμα γινόταν από το ποτάμι, γι αυτό και τα περιβόλια ήταν κοντά στο ποτάμι.

Επέλεγαν ένα σημείο του ποταμιού που ήταν σε ψηλότερη θέση από τα περιβόλια και με πέτρες, κλαριά κλπ. «έπιαναν» μέρος του νερού και το διοχέτευαν προς ένα κανάλι που είχαν φτιάξει σκάβοντας, το οποίο περνούσε δίπλα από τα περιβόλια.

Το σημείο που ενωνόταν το ποτάμι με το κανάλι λεγόταν «Δέση» ενώ το κανάλι που διοχετευόταν το νερό λεγόταν «Αμπολή».

Φυσικά δεν υπήρχε μόνο μία «δέση», αλλά πολλές που από την κάθε μια ποτίζονταν τα περιβόλια της περιοχής που ήταν κοντά.

Σε κάθε περιβόλι υπήρχε ο «Καταπότης». Ο «καταπότης» ήταν η δίοδος που το νερό χυνόταν από την αμπολή στο περιβόλι, η οποία ήταν κλειστή με πέτρες χώμα, χόρτα κλπ και όταν έπρεπε να ποτίσει κανείς το περιβόλι του, μετακινούσε το φράγμα με μία τσάπα ή σκαλιστήρι και το μετατόπιζε προς την «Αμπολή», ώστε το νερό να στρίψει και να χυθεί στο περιβόλι.

Καταλαβαίνουμε όλοι λοιπόν, πως δεν μπορούσε να ποτίζονται πολλά περιβόλια συγχρόνως. Έπρεπε να τελειώσει ο ένας και αφού κλείσει τον «καταπότη», κάποιος άλλος να ανοίξει τον δικό του και να πάρει το νερό για να ποτίσει.

Και εδώ βλέπουμε την αναγκαιότητα του νεροκράτη.

Από το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα, ήταν σε κίνηση.

Να ελέγχει και να συντηρεί τη «Δέση», να καθαρίζει την «αμπολή», να ελέγχει τους «καταπότες» μήπως είναι κανένας ανοιχτός και φεύγει το νερό της «αμπολής» και κυρίως να τρέχει να ενημερώνει τους ιδιοκτήτες των περιβολιών, πότε είναι η σειρά τους να ποτίσουν.

Επειδή το πότισμα δεν γινόταν κάθε μέρα, οι ιδιοκτήτες ενημέρωναν τον νεροκράτη πότε θα ποτίσουν, καθώς επίσης αν είχαν άλλες δουλειές του ζητούσαν, να τους προγραμματίσει για πρωί ή απόγευμα κλπ.

Και επί πλέον κάποιες μέρες δεν μπορούσαν να ποτίσουν γιατί το νερό του ποταμιού το χρησιμοποιούσαν οι νερόμυλοι ή οι νεροτριβιές.

Αυτός αφού επεξεργαζόταν όλα τα αιτήματα, προγραμμάτιζε τη σειρά και σε ειδοποιούσε όταν έπρεπε. Το νεροκράτη τον πλήρωναν οι ιδιοκτήτες των περιβολιών.

Πάντως εμείς οι μικροί τους νεροκράτες δεν τους πολυσυμπαθούσαμε, γιατί γυρνώντας αδιάκοπα στα περιβόλια, δεν μας επέτρεπαν να γευτούμε τους καρπούς τους.

Νεροκράτες στη Στενή απ΄ότι μπορέσαμε να μάθουμε, είχαν διατελέσει:

Στην Άνω Στενή. Ο Δημήτριος Εμμανουήλ και ο Γεώργιος Ντουμάνης (Μπούκας) και στην Κάτω Στενή ο Αγγελής Βασιλείου (Γκρας) και ο Ανέστης Ντούρμας

Γιάννης Γιαννούκος