Δημητριακά, όσπρια και ζωοτροφές.

Οι εργασίες ξεκινούσαν από τον Οκτώβριο, που γινόταν το όργωμα και η σπορά για τη φάβα, τις φακές, το βίκο και τη ρόβη, καθώς και της σίκαλης (βρίζας), που χρησιμοποιούσαν τις ίνες της για να τυλίγουν τα δεμάτια στο θέρο.

Παράλληλα ξεκινούσε και το μάζεμα της ελιάς, είτε στις μέρες που δεν είχε όργωμα ή χωριζόταν η οικογένεια σε δύο ομάδες. Το μάζεμα των ελιών κρατούσε μέχρι και Δεκέμβριο-Γενάρη.

Καλαμποκιές

Το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου γινόταν το όργωμα και η σπορά του σιταριού, του κριθαριού και της βρώμης (βρωμάρι) και στη συνέχεια γινόταν το όργωμα, μόνο για να είναι έτοιμο για τη σπορά του καλαμποκιού. και των ρεβιθιών.

Το Γενάρη-Φλεβάρη είχαμε τα «ψιμοκρίθια», δηλαδή τη σπορά κριθαριού και βρώμης αποκλειστικά για την τροφή των ζώων.

Το Μάη σπέρνανε τα ρεβίθια, αφού το χώμα ξαναοργωνόταν και τον Απρίλη σπέρνανε τα καλαμπόκια.

Συγκομιδή: Το Μάη μάζευαν τις φακές, τη φάβα, το βίκο και τη ρόβη.

Τον Ιούνιο το σιτάρι, το κριθάρι και τη βρώμη. Το ξεκίνημα γινόταν πάντα με το κριθάρι.

Τον Ιούλιο είχαμε το αλώνισμα, με τα ζώα, το ντουέν κ.λ.π. Τον Ιούλιο επίσης βγάζανε τα ρεβίθια και τα καλαμπόκια. Τα καλαμπόκια τα άπλωναν για να λιαστούν στα αλώνι και να είναι έτοιμα της Παναγίας.(15αύγουστο).

Πολύ πιο ξεκούραστα για το γεωργό ήταν όταν η γη ήταν νοτισμένη, είχε δηλαδή «βρεχτούρα» ή «γλάρα» όπως την έλεγαν για τη συγκομιδή των οσπρίων.

Το καλαμπόκι το σκάλιζαν το Μάη. Το Μάη επίσης βοτάνιζαν και τα ρεβίθια, αποξήλωναν δηλαδή τα άλλα αγριόχορτα που τύλιγαν τα ρεβίθια.

Οι τοποθεσίες που έσπερναν ήταν καθορισμένες. Το καλαμπόκι το σιτάρι κ.λ.π. ήθελαν ισώματα. Τα ρεβίθια οι φακές κ.λ.π, ήθελαν πλαγιές.

Ρεβιθιά

Βέβαια για να γίνουν όλα αυτά, έπρεπε ένας καλός νοικοκύρης να διαθέτει δύο βόδια και το αλέτρι. Ήταν το γνωστό ζευγάρι. Γι αυτό και το όργωμα το αποκαλούσαν ζευγάρι.

Όλοι θυμόμαστε πως τους αγρότες τους αποκαλούσαν και ζευγολάτες, επειδή ακολουθούσαν-καθοδηγούσαν το ζευγάρι κατά το όργωμα.

Όσοι διέθεταν από ένα ζώο, βόδι ή μουλάρι, συνεταιρίζονταν με άλλον, έκαναν δηλαδή «κολιγιά» και αυτοί λεγόντουσαν «μπαραμπάτες».

Το λίγο χρονικό διάστημα που μεσολαβούσε από το καλοκαίρι μέχρι τον Οκτώβριο, που οι γεωργοί ήταν απαλλαγμένοι από αυτέ τις εργασίες, έδιναν τα βόδια στα «βουκολιά» και τους τα επέστρεφαν στις 14 Σεπτεμβρίου, «του Σταυρού»

Ως μονάδα μέτρησης των καρπών υπολόγιζαν την «τάλια». Αυτή ισοδυναμεί με δέκα ξάγια (ξάια). Κάθε ξάι ισοδυναμούσε με 6-12 οκάδες, ανάλογα τον καρπό που περιείχε.

Ένα ξάι αναλόγως τον καρπό ισοδυναμούσε:

Το σιτάρι με           12 οκάδες.

Το κριθάρι με          9 οκάδες.

Τα ρεβίθια με         11 οκάδες.

Η φάβα με             12 οκάδες.

Τα κουκιά με          9 οκάδες.

Το καλαμπόκι με    6 οκάδες.

Το βρομάρι με        6 οκάδες.

Και ο βίκος με       12 οκάδες.

 Επίσης υπήρχε και το κοιλό, που ισοδυναμούσε με δύο ξάια

Από το 1860 έως το 1900 και αργότερα ακόμη, οι καλύτερο γεωργοί υπό ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, έφταναν περίπου τα κατώτερα εισοδήματα, 50 τάλιες σιτάρι, 20 τάλιες κριθάρι, 20 τάλιες καλαμπόκι, 25 τάλιες ρεβίθια και 20 τάλιες φάβα.

Γιάννης Γιαννούκος